Türkiye son bir aydır mevsim karmaşası yaşıyor. Küresel iklim değişikliğine bağlı ekstrem hava olayları Karadeniz, İç ve Doğu Anadolu’da bazı illerdeki meyve ağaçlarını etkiledi. Martta gelen dolu yağışının ardından bu hafta yaşanan kar yağışı ve don olayları kayısı başta olmak üzere, elma, kiraz, şeftali ve fındık ağaçlarını vurdu. Son anda gelen yağışlar çiftçiyi meyvede üzerken hububatta ise sevindirdi. Henüz filizlenmemiş buğday-arpa gibi ürünlerin üzerine yağan kar çiftçinin yüzünü güldürürken bu yağışın yer altı sularını da beslediği bunun özellikle hububat verimine pozitif etki yapacağı vurgulandı.
ÖNCE DOLU SONRA DON
Geçen mart ayında Malatya’da etkili olan şiddetli dolu yağışı kayısı üretimini vurmuştu. 11 milyon kayısı ağacının olduğu Malatya’da çiçek açan ağaçlarda yüzde 50 kayıp yaşanırken çiftçi şimdi de kar ve don tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Malatya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanı Yunus Kılınç, doludan sadece Malatya’nın değil Elazığ Baskil, Maraş Elbistan, Sivas Gürün’ün de etkilendiğini söyledi. Kılınç, “Malatya, Elazığ, Maraş ve Sivas’ta toplam 15 milyon kayısı ağacımız vardır. Dolu nedeniyle bölge zararının 1 milyar TL’nin de üzerinde olduğunu öngörüyoruz” ifadelerini kullandı. Tarım İl Müdürlüğü ve TARSİM’in bölgede çok aktif çalıştığını aktaran Kılınç, bu haftanın kritik olduğunu belirterek, “Eğer kalan çiçekleri de don vurursa bu yıl Malatya’da kayısı olmaz” diye konuştu. 2014’te de benzer bir durum yaşandığını hatırlatan Kılınç, “O dönem Cumhurbaşkanımız bölgeye destek ödemesi yapmıştı. Yine benzer bir destek istiyoruz çünkü kayısı üretimi masraflı bir iş, çiftçimizin zararı var” dedi.
FINDIKTA YÜZDE 25 KAYIP
Dolu, kar ve don olaylarının vurduğu bir diğer ürün fındık oldu. İlk belirlemelere göre Ordu’daki fındıkta yüzde 30-40, Giresun ve Trabzon’da yüzde 20-25 kayıp öngörülüyor. TZOB Yönetim Kurulu Üyesi, Trabzon Ziraat Odaları Koordinasyon Kurulu ve Arsin Ziraat Odası Başkanı Hasan Kozoğlu, fındığa dair tablonun önümüzdeki günlerde daha net ortaya çıkacağı bilgisini verdi. Kozoğlu, “Dolu nedeniyle bir hasar yaşadık. Don ne kadar etkileyecek tam bilmiyoruz. Fındıkta şu an için ortalama yüzde 25 bir kayıp olduğunu düşünüyoruz. Ancak havalar ısındıktan sonra çiçekler siyahlaşır dökülür, o zaman tablo daha net anlaşılır” diye konuştu.
HUBUBATTA VERIM ARTACAK
TÜRKİYE Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi İç Anadolu temsilcisi Eyüp Elmalı, bölgede en büyük hasarı meyve ağaçlarının aldığını belirterek, “Elma, kayısı, şeftali, kiraz ağaçlarının çiçeklerini don vurdu. Ancak burada ticari amaçlı meyve üretimi çok yok. En büyük ticaret elmada yapılıyor. Don devam ettiği için kaybı ölçümleyemiyoruz. Bir de Polatlı bölgesinde pancar eken çiftçilerimiz var. Onların da pancarları soğuktan yandı, yeniden ekim gerekiyor” dedi. Dolu ve don olayları nedeniyle çiftçinin meyvede üzüldüğünü anlatan Elmalı, “Ancak hububatta çiftçimizin yüzü güldü. Ekinler henüz filiz vermedi. Bu yağışlar ve soğuk eğer nisan sonu ve mayısta olumsuz bir durum yaşanmazsa hububatta verimi artırır” diye konuştu. İç Anadolu’nun su sıkıtı yaşadığına dikkat çeken Elmalı, şöyle devam etti: “Kar yağışı yer altı sularını besler. Bu özellikle hububata çok katkı sağlar. Meyvede kaybımız var ama hububattan umutluyuz.”
.